Woordenboek:Epistemologie
Terug naar Woordenboek Filosofie
Definitie
| Epistemologie | onderzoekt de aard, oorsprong, voorwaarden voor en reikwijdte van kennis en het weten. |
Definitie
Kennistheorie of epistemologie (Grieks: Επιστήμη, epistèmè: kennis en λόγος, logos: leer), ook wel kentheorie, kennisleer, of kenleer genaamd, is de tak van de filosofie die de aard, oorsprong, voorwaarden voor en reikwijdte van kennis en het weten onderzoekt. Het vakgebied is vooral vooraanstaand binnen de analytische filosofie en er worden dan ook vaak verbanden gelegd met de inzichten uit de logica. Ook bij verscheidene continentale filosofen komt deze problematiek terug, voornamelijk in de fenomenologie, maar dan vaak gekaderd in een groter geheel. In de wetenschapsfilosofie onderzoekt men specifiek de redelijkheid en de vooruitgang van wetenschappelijke theorieën en kan dan ook gezien worden als een deelgebied van de epistemologie. De centrale vragen binnen de epistemologie zijn:
- "Wat is kennis?"
- "Wat kan ik weten?"
- "Hoe wordt kennis vergaard?"
Verder worden deze vragen gecombineerd met een analyse van gerelateerde termen zoals overtuiging, rechtvaardiging, waarheid en waarneming. Vaak wordt er gezocht naar een zeker fundament of criterium, zij het intern in de mens zelf, zij het extern ergens in de buitenwereld, dat als garantie kan dienen voor zekere kennis. Verdere belangrijke problemen binnen de epistemologie zijn het Gettier-probleem en het probleem van het scepticisme.[1]
Volgens Ayn Rand
Epistemologie stond volgens Ayn Rand centraal in haar filosofie. Ze zei eens "Primair pleit ik niet voor kapitalisme, maar voor egoïsme; en primair pleit ik niet voor egoïsme, maar voor de rede. Als (...) de rede erkend en consistent toegepast wordt volgt al het andere." Door middel van zintuiglijke waarneming en redeneren kan, volgens de objectivistische epistemologie, absolute objectieve kennis verkregen worden over dat wat is.
| Bronnen, noten en/of referenties: |
|