Sjabloon

Ludwig Wittgenstein (1889-1951): verschil tussen versies

← Oudere bewerking
k 1 versie geïmporteerd
Geen bewerkingssamenvatting
 
(12 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{sys:infobox:persoon
{{sys:infobox:persoon
|head=Ludwig Wittgenstein
|head=Ludwig Wittgenstein
|url={{#tag:easyview|http://lh5.ggpht.com/_IGLhDTn8z-U/TQosNxsjPwI/AAAAAAAAAXk/-lU4vx3DXdg/wittgenstein_port.jpg|head=Ludwig Wittgenstein (1889-1951|size=250|ref=Afbeelding afkomstig van [http://www.lichtensteiger.de/wittgenstein_scrap.html lichtensteiger]|spacing=false}}
|url={{#tag:easyview|Ik07BxL.jpg|blockfloat=true|thumbsize=300|head=Ludwig Wittgenstein (1889-1951|size=250|ref=Afbeelding afkomstig van [http://www.lichtensteiger.de/wittgenstein_scrap.html lichtensteiger]|spacing=false}}
|googlemap={{#tag:easyview|{{i1}}kmz/filosofie/Ludwig_Wittgenstein.kmz|type=map|height=270}}
|googlemap={{#tag:easyview|Ludwig_Wittgenstein_(1889-1951).kml|type=map|lat=48.680706|lon=6.108627|zoom=4|height=270}}
|link=Ludwig Wittgenstein (1889-1951):link
|link=Ludwig Wittgenstein (1889-1951):link
|semantic:aan=false
|semantic:aan=false
}}{{sys:back|page=Filosofie}}
}}{{sys:back|page=Filosofie}}
 
{{sys:dictionary|category={{sys:titlepart}}}}{{#tag:easytree|
{{#tag:easytree|
Literatuur
Literatuur
:{{#tag:easyview|{{sys:w:nl}}Tractatus_Logico-Philosophicus|thumbnail=1921 - Tractatus Logico Philosophicus|type=iframe|group=literature}}
:{{#tag:easyview|{{sys:w:nl}}Tractatus_Logico-Philosophicus|thumbnail=1921 - Tractatus Logico Philosophicus|type=iframe|group=literature}}
Regel 18: Regel 17:
}}{{#tag:easytree|
}}{{#tag:easytree|
Media
Media
:John Searle on Ludwig Wittgenstein {{sys:w:lang:en}}
:{{#tag:easyview|pQ33gAyhg2c|type=youtube|thumbnail=2015 - {{i1}}icon/Media/video.png  PHILOSOPHY - Ludwig Wittgenstein|head=[https://www.youtube.com/watch?v=pQ33gAyhg2c 2015 - PHILOSOPHY - Ludwig Wittgenstein]|ref=Video afkomstig van [https://www.youtube.com/@theschooloflifetv The School of Life]}}
::{{#tag:easyview|qrmPq8pzG9Q|type=youtube|group=John Searle|thumbnail={{i1}}icon/Media/video.png  Section 1|head=[https://www.youtube.com/watch?v=qrmPq8pzG9Q John Searle on Ludwig Wittgenstein Section 1]|des=Bryan Magee talks to John Searle about the legacy of Ludwig Wittgenstein; ranging from his early work, the Tractatus, to his posthumously published, Philosophical Investigations.|ref=Video afkomstig van [http://www.youtube.com/user/flame0430 flame0430]}}
:2008 - John Searle on Ludwig Wittgenstein {{sys:w:lang:en}}
::{{#tag:easyview|qrmPq8pzG9Q|type=youtube|group=John Searle|thumbnail={{i1}}icon/Media/video.png  Section 1|head=[https://www.youtube.com/watch?v=qrmPq8pzG9Q 2008 - John Searle on Ludwig Wittgenstein Section 1]|des=Bryan Magee talks to John Searle about the legacy of Ludwig Wittgenstein; ranging from his early work, the Tractatus, to his posthumously published, Philosophical Investigations.|ref=Video afkomstig van [http://www.youtube.com/user/flame0430 flame0430]}}
::{{#tag:easyview|kl-iLxleHaw|type=youtube|group=John Searle|thumbnail={{i1}}icon/Media/video.png Section 2|head=[https://www.youtube.com/watch?v=kl-iLxleHaw John Searle on Ludwig Wittgenstein Section 2]|des=Bryan Magee talks to John Searle about the legacy of Ludwig Wittgenstein; ranging from his early work, the Tractatus, to his posthumously published, Philosophical Investigations.|ref=Video afkomstig van [http://www.youtube.com/user/flame0430 flame0430]}}
::{{#tag:easyview|kl-iLxleHaw|type=youtube|group=John Searle|thumbnail={{i1}}icon/Media/video.png Section 2|head=[https://www.youtube.com/watch?v=kl-iLxleHaw John Searle on Ludwig Wittgenstein Section 2]|des=Bryan Magee talks to John Searle about the legacy of Ludwig Wittgenstein; ranging from his early work, the Tractatus, to his posthumously published, Philosophical Investigations.|ref=Video afkomstig van [http://www.youtube.com/user/flame0430 flame0430]}}
::{{#tag:easyview|cjZBNDW7DmQ|type=youtube|group=John Searle|thumbnail={{i1}}icon/Media/video.png  Section 3|head=[https://www.youtube.com/watch?v=cjZBNDW7DmQ John Searle on Ludwig Wittgenstein Section 3]|des=Bryan Magee talks to John Searle about the legacy of Ludwig Wittgenstein; ranging from his early work, the Tractatus, to his posthumously published, Philosophical Investigations.|ref=Video afkomstig van [http://www.youtube.com/user/flame0430 flame0430]}}
::{{#tag:easyview|cjZBNDW7DmQ|type=youtube|group=John Searle|thumbnail={{i1}}icon/Media/video.png  Section 3|head=[https://www.youtube.com/watch?v=cjZBNDW7DmQ John Searle on Ludwig Wittgenstein Section 3]|des=Bryan Magee talks to John Searle about the legacy of Ludwig Wittgenstein; ranging from his early work, the Tractatus, to his posthumously published, Philosophical Investigations.|ref=Video afkomstig van [http://www.youtube.com/user/flame0430 flame0430]}}
::{{#tag:easyview|lGfHQzOzp9s|type=youtube|group=John Searle|thumbnail={{i1}}icon/Media/video.png  Section 4|head=[https://www.youtube.com/watch?v=lGfHQzOzp9s John Searle on Ludwig Wittgenstein Section 4]|des=Bryan Magee talks to John Searle about the legacy of Ludwig Wittgenstein; ranging from his early work, the Tractatus, to his posthumously published, Philosophical Investigations.|ref=Video afkomstig van [http://www.youtube.com/user/flame0430 flame0430]}}
::{{#tag:easyview|lGfHQzOzp9s|type=youtube|group=John Searle|thumbnail={{i1}}icon/Media/video.png  Section 4|head=[https://www.youtube.com/watch?v=lGfHQzOzp9s John Searle on Ludwig Wittgenstein Section 4]|des=Bryan Magee talks to John Searle about the legacy of Ludwig Wittgenstein; ranging from his early work, the Tractatus, to his posthumously published, Philosophical Investigations.|ref=Video afkomstig van [http://www.youtube.com/user/flame0430 flame0430]}}
::{{#tag:easyview|p4q0ntDIQBw|type=youtube|group=John Searle|thumbnail={{i1}}icon/Media/video.png  Section 5|head=[https://www.youtube.com/watch?v=p4q0ntDIQBw John Searle on Ludwig Wittgenstein Section 5]|des=Bryan Magee talks to John Searle about the legacy of Ludwig Wittgenstein; ranging from his early work, the Tractatus, to his posthumously published, Philosophical Investigations.|ref=Video afkomstig van [http://www.youtube.com/user/flame0430 flame0430]}}
::{{#tag:easyview|p4q0ntDIQBw|type=youtube|group=John Searle|thumbnail={{i1}}icon/Media/video.png  Section 5|head=[https://www.youtube.com/watch?v=p4q0ntDIQBw John Searle on Ludwig Wittgenstein Section 5]|des=Bryan Magee talks to John Searle about the legacy of Ludwig Wittgenstein; ranging from his early work, the Tractatus, to his posthumously published, Philosophical Investigations.|ref=Video afkomstig van [http://www.youtube.com/user/flame0430 flame0430]}}
:Wittgenstein - Sea of Faith - BBC documentary
:{{#tag:easyview|sdVbWEWIsc0|type=youtube|group=Sea of Faith|thumbnail=1984 - {{i1}}icon/Media/video.png  Wittgenstein - Sea of Faith - BBC documentary|head=[http://www.youtube.com/watch?v=sdVbWEWIsc0 1984 - Wittgenstein - Sea of Faith - BBC documentary]|des=Focusing on his sense of religious belief. Taken from the 1984 BBC documentary, Sea of Faith.
::{{#tag:easyview|1LNTsle7UtM|type=youtube|group=Sea of Faith|thumbnail={{i1}}icon/Media/video.png  Part 1|head=[http://www.youtube.com/watch?v=1LNTsle7UtM Wittgenstein - Sea of Faith - BBC documentary (Part 1 of 2)]|des=Part one of a two-part excerpt on Ludwig Wittgenstein, focusing on his sense of religious belief. Taken from the 1984 BBC documentary, Sea of Faith. If you enjoyed it, you can find out more about the Sea of Faith organization at [http://www.sofn.org.uk/pages/dvd.html sofn]
<br>
<br>
There you can learn how to obtain a copy of the entire six episode series.
There you can learn how to obtain a copy of the entire six episode series.
<br>
<br>
A philosophy podcast, The Partially Examined Life, has a detailed discussion on Wittgenstein's Tractatus Logico-Philosophicus, which can be found here:|ref=Video afkomstig van [https://www.youtube.com/user/shinobirastafari shinobirastafari]}}
A philosophy podcast, The Partially Examined Life, has a detailed discussion on Wittgenstein's Tractatus Logico-Philosophicus, which can be found here:|ref=Video afkomstig van [https://www.youtube.com/user/shinobirastafari shinobirastafari]}}
::{{#tag:easyview|p6Dq9Togf6w|type=youtube|group=Sea of Faith|thumbnail={{i1}}icon/Media/video.png  Part 2|head=[http://www.youtube.com/watch?v=p6Dq9Togf6w Wittgenstein - Sea of Faith - BBC documentary (Part 2 of 2)]|des=Part two of a two-part excerpt on Ludwig Wittgenstein, focusing on his sense of religious belief. Taken from the 1984 BBC documentary, Sea of Faith. If you enjoyed it, you can find out more about the Sea of Faith organization at [http://www.sofn.org.uk/pages/dvd.html sofn]
<br>
There you can learn how to obtain a copy of the entire six episode series.
<br>
A philosophy podcast, The Partially Examined Life, has a detailed discussion on Wittgenstein's Tractatus Logico-Philosophicus, which can be found here:
<br>
[http://www.partiallyexaminedlife.com/ ...]|ref=Video afkomstig van [https://www.youtube.com/user/shinobirastafari shinobirastafari]}}
|size=18
|size=18
}}{{sys:dictionary|category={{sys:titlepart}}}}
}}


De zeven basisuitspraken zijn:
De zeven basisuitspraken zijn:

Huidige versie van 17 dec 2025 om 12:54

Ludwig Wittgenstein
Externe links
Geo Info
Semantic data




Terug naar Filosofie


De zeven basisuitspraken zijn:

  1. De wereld is alles wat het geval is.
  2. Wat het geval is (een feit) is het bestaan van standen van zaken.
  3. Het logische beeld van de feiten is de gedachte.
  4. De gedachte is een betekenisvolle zin.
  5. De zin is een waarheidsfunctie van elementaire zinnen.
  6. De algemene vorm van een waarheidsfunctie is: formule.jpg. Dit is de algemene vorm van een zin.
  7. Waar men niet over spreken kan, daarover moet men zwijgen.

De stellingen van het boek vormen geen deductief systeem en ze hoeven niet in een bepaalde volgorde te worden gelezen.

Relatie taal en werkelijkheid

Volgens Wittgenstein kan over ethiek en waarden logischerwijze helemaal niets gezegd worden (stelling 7). De reden hiervoor is, volgens Wittgenstein, dat men in de taal niets kan uitdrukken dat niet 'in de wereld' is. Ethiek is transcendentaal en laat zich dus niet 'uitspreken' (Zie stelling 6.4 en verder). Wittgenstein wordt vaak verkeerd begrepen, alsof hij ethiek niet belangrijk zou vinden. Het tegendeel is echter waar.[1]

Negatieve conclusie

De bijzonder compacte stijl van de Tractatus maakt het werk moeilijk leesbaar. Wittgenstein zelf placht te zeggen dat 'wie de Tractatus had gelezen en het ook begrepen had, eigenlijk ook meteen verklaarde dat de proposities erin overbodig en zinloos waren geworden'. Hij vergeleek het lezen van de Tractatus met het weggooien van een ladder na hem beklommen te hebben. Voor Wittgenstein was het belangrijkste deel van het boek de negatieve conclusie over filosofie zelf: alle beweringen over ethiek, de zin van het leven, alle proposities van de logica, en eigenlijk alle proposities van de Tractatus zelf waren strikt genomen zinloos. De enige betekenisvolle proposities ware die van de natuurwetenschappen, maar die vertelden dan weer weinig over wat werkelijk belangrijk was in een mensenleven, het 'mystieke'. De invloed van Schopenhauer schijnt hier duidelijk door.

Gebruiktheorie

  • ‘filosofische problemen ontstaan als de taal op vakantie gaat’ -> niet oplossen door theorievorming, maar ‘therapie’
  • kritiek op vroege werk: simplificatie en essentialisme -> taalspel (familiegelijkenis)
  • afbeeldingstheorie onjuist: ostensiviteit vooronderstelt taalspel ‘benoemen’
  • hoe kennen we betekenis toe? -> taal is geen mentaal proces maar een vermogen
  • taal is als een gereedschapskist: pragmatisme
  • taal is normatief: regels ≠calculus (taalgemeenschap en gewoonten)
  • is waarheid een kwestie van afspraak?-> levensvormen: cultureel referentiekader
  • privé taal argument: voorbeeld: pijn (contra Descartes & co)
  • bestaat de buitenwereld? -> taalmisbruik
  • is de gebruikstheorie bevredigend? ->gebruik versus betekenis (taalacten)
  • wat is de relatie tussen taal en werkelijkheid?
  • is Wittgenstein een relativist[2]?


Bronnen, noten en/of referenties:
  1. ↑ Lecture on ethics - Ludwig Wittgenstein (1929)
  2. ↑ Klik hiervoor een citaat uit het boek Wittgenstein Door A.C. Grayling
Overgenomen van "https://wiki.webemotion.nl/index.php?title=Sjabloon:Ludwig_Wittgenstein_(1889-1951)&oldid=18875"